আপুনি চাগে কেতিয়াবা ভাৱে- জীৱনত ইমান সমস্যা, পৃথিৱীৰ সমস্ত সমস্যাবোৰ মোকেই জাপি দিছে ভগৱানে । এটা সমস্যাৰ সমাধান হয়, আন এটা নতুন সমস্যাৰ সৃষ্টি হয় । কিন্তু কি জানেনে, সমস্যাবোৰ থাকিবই আৰু বেছিভাগ সমস্যাই স্থায়ী নহয় । হয় সমস্যাৰ সমাধান ওলাব ন’হলে সমস্যাৰ লগত সহবাস কৰিবলৈ আমি শিকি যাম । প্ৰয়োজন মাত্ৰ ধৈৰ্য্য, সাহস আৰু মানসিক শক্তিৰ ।

            মোৰ সমস্যা মোৰ চাকৰিটো ঠিকাভিত্তিক । বন্ধ দিনত ঘৰলৈ দৌৰিব লাগে আৰু সপ্তাহৰ বাকী কেইটাদিন সন্ধিয়ালৈ অফিছত ডিউটি কৰিব লাগে । দৌৰা-দৌৰি এক জীৱন । চাকৰি এৰিবও নোৱাৰোঁ – গাড়ীৰ লোন আছে, ব্যৱসায় কৰিব গৈও বাৰে বাৰে উজুতি খাওঁ । কিন্তু অলপ যদি দ কৈ ভাৱি চাওঁ, এইবোৰ সমস্যা জানো । নিজৰ দায়িত্ব আৰু কৰ্তব্য পালন কৰিছোহে মাত্ৰ, গাড়ী নিকিনা হ’লে লোনো নাথাকিলে হয় । যিদিনা চাকৰিৰ ম্যাদ উকলিব সেইদিনা নতুন দিন আৰম্ভ হ’ব । লাখ-লাখ মানুহে চাকৰি নকৰে সেইবুলি সিহঁতৰ সমস্যা বেছি নেকি ! হয়তো মই নিয়াৰিকৈ কামবোৰ আগুৱাই নিব পৰা নাই সেয়েহে অলপ অশান্তি লাগি থাকে আৰু তাকে সমস্যা বুলি কৈছোঁ ।

            ৰঘূ ঘৰৰ একমাত্ৰ ল’ৰা সন্তান, ভণীয়েকক বিয়া দিছে । দুবছৰ মান আগতে তাৰ দেউতাক ঢুকাইছে । তাৰ চাকৰি বঙাইগাঁৱত আৰু ঘৰ নলবাৰীত ।  মাক ঘৰত এতিয়া অকলে থাকে । মাকে ঘৰ এৰি বঙাইগাঁও আহিব নিবিচাৰে আৰু সিও চাকৰি এৰিব নোৱাৰে । অসুখীয়া মাকক অকলে এৰিবলৈ তাৰ মন নাযায় । বিয়াখনো পাতিব লাগে, ছোৱালী মিলি অহা নাই ।   নলবাৰী-বঙাইগাঁও কৰি থাকোতে তাৰ ভাগৰ লাগি গৈছে । মুঠৰ ওপৰত এক সমস্যা । ঠিক তেনেদৰে ৰূপম অসম অসামৰিক সেৱাৰ বিষয়া, পোষ্টিং উজনিৰ কোনোবা এখন জিলাত । ঘৈনীয়েক আকৌ কলেজ এখনৰ সহকাৰী অধ্যাপিকা – তেওৰ পোষ্টিং মঙলদৈৰ পিনে । গাঁৱৰ ঘৰত বৃদ্ধ মাক আৰু দেউতাক, গুৱাহাটীতো এটা ফ্লেট লৈছে । চাৰি ঠাইত ঘৰ সিহঁতৰ এতিয়া । চাকৰি এৰিবও কোনেও সাহস নকৰে, ট্ৰেন্সফাৰো ল’ব পৰা নাই । কিবাযেন খাই-বৈ সময়বোৰ পাৰ কৰিছে । কিবা মিলাব নোৱাৰা সমস্যা ।

            নবীন খুৰাই খেতি কৰে আৰু মন্দিৰ এটাৰ পূজাৰী । খুৰীয়ে গৰু-ছাগলী কেইটা চোৱাচিতা কৰে । গাঁৱৰ নাম প্ৰসংগত খুৰা-খুৰী নাথাকিলে খালি খালি লাগে । সাধাৰণ ভাৱে চলি থাকে । সহজ-সৰল আৰু সাধাৰণ জীৱন । আকালো নাই-ভঁৰালো নাই । এহাল ল’ৰা-ছোৱালীক পঢ়াই শুনাই কলেজ পোৱালে । হাহি ফূৰ্তিত থকা সিহঁতৰ এখন সুখৰ সংসাৰ । এদিন ছোৱালী জনী ঘৰৰ অমতত মুছ্লিম সম্প্ৰদায়ৰ ল’ৰা এজনৰ লগত পলাই গৈ বিয়া পাতিলে । বিয়া পতাটো ভাল হৈছে নে বেয়া হৈছে সেয়া মই নাজানো,  কিন্তু সিহঁতৰ সৰু ঘৰখনত আউল লাগিল । গাঁৱৰ মানুহে এলাগী কৰিলে । পূজাৰী কৰি উপাৰ্জন কৰাৰ ৰাস্তা বন্ধ হ’ল । ৰাস্তাত ওলালে-সোমালে সকলোৱে ছোৱালীজনীৰ কথাই সোধে প্ৰথমতে । সিহঁত ঘৰতে সোমাই থকা হ’ল । হাহি থকা খুৰীজনী ম্লান পৰি গ’ল । কি কৰে- কেনেকৈ আগবাঢ়ে এতিয়া, এয়াই সমস্যা সিহঁতৰ ।

            গুৱাহাটীত মাটি অলপ কিনিছিল খগেন খুৰাই । অকল খগেন খুৰাই নহয়, গাঁৱৰ কেবাটাও পৰিয়ালে একেজন মানুহৰে পৰা কিনিছিল মাটি ।  মাটিৰ মালিকৰ বহুত মাটি গুৱাহাটীৰ লংকেশ্বৰৰ কাষত । মাটিৰ দাম দুটা কিস্তিত দিয়া হ’ল- দলিলত চহী কৰি পইচা লৈছে মালিক পক্ষই । এতিয়া মাটিখিনি চমজাই দিব লাগে, কিন্তু তাৰিখৰ পিছত তাৰিখ মাটি আৰু চমজাই নিদিলে । গাঁৱৰ পৰা গুৱাহাটী আহি আহি বছৰৰ পিছত বছৰ বাগৰি গ’ল- প্ৰতিবাৰেই আহিলে কয় অহাবাৰ বাৰিষাৰ পিছত দিম নহ’লে পূজাৰ পিছত দিম বা বিহুৰ পিছত নহলে অন্য কিবা এটা তাৰিখ  । দলিলত চহী কৰি পইচা দিছে যদিও কোৰ্ট-কাছাৰীলৈ যাবলৈ ভয় । এতিয়া পইচাও ঘূৰাই পোৱা নাই আৰু মাটিও চমজাই দিয়া নাই । পাচ বছৰমানেই হ’ল, কেইটামান পৰিয়ালে মাটি চমজি পালে ।  খগেন খুৰাৰ চিন্তা বাঢ়ি গৈছে- কি যে সমস্যা ।

            সীমাই MBA কৰি মোবাইল ফোন কোম্পেনী এটাত চাকৰি কৰে । চেলশ্যৰ চাকৰি- ঘূৰি ফুৰিব লাগে । কেৰিয়াৰ-চাকৰি বুলি দৌৰি থাকোতে বয়স কেনেকৈ আহি ৩৫ পাৰ হ’ল গমকে নাপালে । প্ৰেমৰ সম্পৰ্কও বহুত দিন আগতেই ইতি পৰিছে । এতিয়া বিয়া পাতিম বুলি ইচ্ছা কৰিছে যদিও পছন্দৰ ল’ৰা পোৱা নাই । অপছন্দৰ ল’ৰা বিয়া পাতিব নে বিয়া নাপাতাকে থাকিব ধৰিব পৰা নাই । ঘৰৰ পৰাটো বিয়াৰ চাপ আছেই । মাজতে কৰোণাই দুটা বছৰ স্থৱিৰ কৰি পেলালে । কামৰ হেচাত নিজৰ কথা ভাৱিবলৈ সময় আহৰিয়েই । চাৰিওপিনে যেন কিবা এক সমাধান নোহোৱা সমস্যা ।

                        ললিতে কলেজখনত অস্থায়ী ৰূপত শিক্ষকতা কৰি থকা ১০ বছৰেই হ’ব । বিশ্বাস আছিল, এদিন নহয় এদিন চৰকাৰে কলেজখন প্ৰাদেশীকৰণ কৰিবই আৰু সিহঁতৰ চাকৰিবোৰো হ’ব । তেনেকুৱা ইতিহাস বহুত আছে আৰু সেই আশাতে ললিতে কলেজত বিনাবেতনে শিক্ষাদান কৰি গৈছে । এইবাৰ হেনো সিহঁতৰ কলেজ খন প্ৰাদেশীকৰণ হ’ব । এদিন কলেজ খন প্ৰাদেশীকৰণ হৈ উঠিল, কিন্তু গোটেইবোৰ শিক্ষকৰ চাকৰি প্ৰাদেশীকৰণ নহ’ল । নতুন নীতি অনুসৰি তেওলোকৰ যোগ্যতা হেনো কিছু নাছিল । ললিতৰ লগতে ললিতৰ পৰিয়াল আশাহত হ’ল ।

            মৌমনৰ দেউতাক ডাঙৰ ঠিকাদাৰ, মাকো প্ৰশাসনিক বিষয়া । ধনে-ধানে ভৰপূৰ ঘৰ । গাড়ী-ঘোঁৰা, লিগিৰি-লিকচৌৱে ভৰি থকা ঘৰ । মৌমনক ক্লাছ চিক্সতে অভিজাত আৱসিক বিদ্যালয়ত নাম লগাই দিছে । বন্ধত ঘৰলৈ আহিলে ড্ৰাইভাৰৰ ল’ৰা-ছোৱালী কেইটাৰ লগতে খেলা-ধূলা কৰে । কিন্তু লাহে লাহে কেনেকৈ জানো সি ড্ৰাগছৰ প্ৰতি আসক্ত হৈ পৰিল মাক-বাপেকে গমকে নাপালে । কৰ্মৰ খাতিৰত মাক-বাপেক দুয়ো ব্যস্ত । এদিন তাক হোষ্টেলৰ পৰা উভতাই আনিলে, কিন্তু ড্ৰাগছৰ নিচাৰ পৰা এৰাব পৰা নাই । ড্ৰাগছ কিনিবলৈ পইচা নিদিলে হুলস্থুল লগাই দিয়ে মৌমনে । মাক-বাপেকৰ কাৰণে এটা ডাঙৰ সমস্যা হৈ পৰিছে মৌমন ।

                        অলপ অলপ কৈ টকা জমাই ৰজনীয়ে নৈপৰীয়া খেতিমাটি অলপ কিনিছিল যোৱাবছৰ । পলসুৱা মাটি, বছৰৰ চাউলকেইটা সেই খেতিমাটি খিনিৰ পৰাই আহিব আৰম্ভ কৰিছিল । এইবাৰ বানত মাটিখিনিত বালি পৰিল, খেতি কৰিব পৰা আশা আৰু দেখা নাই ৰজনীয়ে। আগে পিছেও বানপানী উঠে যদিও বালি পৰা নাছিল । কিযে হ’ব ! এটাৰ পিছত এটা সমস্যা ।

            ৰুবিয়ে ভাল পাই প্ৰনৱক । দুয়োজনে একেলগে পঢ়া স্কুলৰ পৰা । বিয়াৰ বয়স ওচৰ চাপিছে কিন্তু প্ৰনৱৰ হে কোনো এটা সংস্থাপন হোৱা নাই । চাকৰি বিচাৰি কিছুবছৰ পাৰ কৰি কিছুদিন আগতে দোকান এখন খুলিছে যদিও স্বাৱলম্বী হ’ব পৰা নাই । প্ৰথমতে দুয়োখন ঘৰৰ আপত্তি নাছিল যদিও এতিয়া ব্যৱধান বাঢ়িব ধৰিছে । ৰুবিৰ ঘৰত বিয়াৰ চাপ, নতুন নতুন ল’ৰাৰ খবৰ আহিয়েই থাকে । ৰুবিয়ে এতিয়া এৰিবও নোৱাৰে – ধৰিবও নোৱাৰে ।  কিযে সমস্যা !

                       ৰেজাউলে গুৱাহাটীৰ কোম্পেনী এটাত চাকৰি কৰিছিল, ৬-৭ হাজাৰ মান টকা দৰমহা পাই । বাপেকে গাঁৱত পাচলি বেপাৰ কৰে । মাক-ভণীয়েক সহ চাৰিজনীয়া সৰু পৰিয়াল সুখতে চলি আছিল । এদিন গুৱাহাটীত ৰেজাউলৰ বাইক এক্সিডেণ্ট হ’ল, সকলো জমাধনটো গ’লেই খেতিমাটি দুবিঘাও কম দৰতে বিক্ৰী কৰিব লগীয়া হ’ল চিকিৎসাৰ নামত । ৰেজাউল এতিয়া সুষ্ঠ হৈ উঠিছে যদিও সম্পূৰ্ন কৰ্মঠ হৈ উঠিবলৈ সময় লাগিব । ঘৰখনত এক অপ্ৰত্যাশিত সমস্যাৰ সৃষ্টি হ’ল । কষ্ট কৰি আছে দিন-ৰাতি ৰেজাউলৰ দেউতাকে, কিন্তু সেইমতে ফলাফল নাই ।

            ৰাজু আৰু জুৰিৰ প্ৰেম বিবাহেই হৈছিল । ৰাজুৰ ঘৰ গুৱাহাটীৰ পৰা প্ৰায় ১০০ কি:মি: মান দূৰৰ এখন গাঁৱত । গাঁৱত ৰাজুৰ বৃদ্ধ মাক-দেউতাক থাকে আৰু চাকৰিসূত্ৰে ৰাজু গুৱাহাটীৰ ভাৰাঘৰত থাকে । ৰাজুৱে বিচাৰে জুৰি গাঁৱত থাকক মাক-দেউতাকৰ লগত আৰু ৰাজু শনিবাৰ-দেওবাৰে ঘৰ গৈ থাকিব আৰু মাজে মাজে আহি জুৰি গুৱাহাটীত থাকিব । জুৰিয়ে ৰাজুক এৰি গাঁৱত মাক-দেউতাকৰ লগত থাকিব নিবিচাৰে । নিবিচাৰে মানে বিহু-পূজাত গাঁৱত যোৱাত আপত্তি নাই, কিন্তু সদায় তাত নহয় । ৰাজুৰ কথা- গাঁৱৰ ঘৰটোৱে স্থায়ী আৰু গুৱাহাটীতো অস্থায়ী, কিন্তু জুৰি কোনোপধ্যে মান্তি নহয় । জুৰি গুৱাহাটীত থাকিলে ৰাজুও সপ্তাহত ঘৰ যোৱা অলপ দিকদাৰ । অফিছৰ টেনশ্যনবোৰটো আছেই । ৰাজুৱে সমস্যাটোৰ সমাধান বিচাৰি পোৱা নাই ।

            ইমৰান ফুৰি ভাল পোৱা ল’ৰা । পাহাৰীয়া সৰু চহৰ এখনৰ অ’ফিছ কোৱাৰ্টাৰত থাকে সি । হাতত কেমেৰাটো লৈ প্ৰায় প্ৰটিতো শনি-দেওবাৰে সি ওলাই যায় ফুৰিবলৈ । পিঠিত এখন বেগ, তাতে তাৰ সাধাৰণ প্ৰয়োজনীয় কাপোৰ খিনি । কেমেৰা আৰু ঘূৰা-ফুৰাৰ মাজতে সি জীৱন বিচাৰি পাই । য’তে-ৰাতি ত’তে কাটি মনোভাৱ লৈ ঘূৰি ফুৰে সি, গতিকে নূন্যতম খৰছতে সি ঠাইবোৰ ঘূৰি ফুৰে । তাৰ ফটোবোৰ সৃষ্টিশীল । দুবছৰমান আগতে সি বিয়া পাতিলে, এদিন তাক লগ পাওঁতে কলে আজিকালি আৰু তাৰ ফুৰিব যোৱা নহয় । সি হেনো বিয়া পতাৰ পিছত মিলাবই পৰা নাই । ঘৈণীয়েকে ৰাজহূৱা পৰিবহন বা খোজকাঢ়ি ফুৰিব অসুবিধা পায় আৰু ইমুৰানৰ বাবে গাড়ী ভাৰা কৰি এনেকৈ সদায় ঘূৰিব যোৱা সম্ভৱ নহয় । সোমবাৰৰ পৰা শুক্ৰবাৰলৈ সি অফিছত ডিউটি কৰে আৰু ঘৈণীয়েক ঘৰত থাকে । শনি-দেওবাৰে ঘৈণীয়েকক এৰি থৈ ফুৰিবই বা যায় কেনেকৈ ! এৰি দিছে আৰু সি নিজৰ সপোনবোৰ কঢ়িয়াই ফুৰিবলৈ ।

                        হাইস্কুলৰ শিক্ষকৰ চাকৰিৰ পৰা অৱসৰৰ পিছত বিজয় ছাৰে টকা কেইলাখ মান পাইছিল । কিমানযে সপোন, ঘৰটো নতুনকৈ সাজিব আৰু তাৰ পিছতেই ছোৱালীজনীৰ বিয়াখন ধূম-ধামকৈ পাতিব । এদিন ষ্টেট বেংকত পইচা উঠাব গৈ দেখে একাউণ্ট খালী । ছাৰে মূৰে কপালে হাত দিলে । পইচা ঘূৰাই পোৱাৰ আশাত দৌৰি আছে তেওঁ- ষ্টেটবেংক, পুলিচ, ৰিজাৰ্ভ বেংক সকলোতে । কোনে জানো অজ্ঞাতে বেংকৰ একাউণ্টৰ পৰা টকা খিনি লৈ গ’ল, বেংকেও সিমান গুৰুত্ব দিব নোখোজে । কোনোবাই হেনো অনলাইন ট্ৰান্সফাৰ কৰি পইচা লৈ গৈছে । ক’ত গৈছে, কোনে কৰিছে সেই উত্তৰ বেংকৰ হাতত নাই হেনো । মুঠতে সহজ সৰল জীৱন এটা সমস্যাৰে ভৰি পৰিছে । ছাৰ আশাবাদী নিজৰ পইচা খিনি ঘূৰাই পাব, কিন্তু যোৱা এবছৰে দৌৰি দৌৰি ভাগৰি পৰিছে তেও ।

সমস্যা থাকিবলৈ দুখীয়া হ’ব নালাগে, বয়স বা জাতিৰো কোনো কথা নাই । কিন্তু সমস্যা আৰু সমাধান একেটা মুদ্ৰাৰে দুটা পিঠি ।

            কৰৱী আৰু গৌৰৱৰ বিয়া হোৱা ৫ বছৰেই হ’ল । যোৱা  তিনি বছৰমানৰ পৰা পৰিয়াল পৰিকল্পনা কৰি আছে, কিন্তু সফল হৈ উঠা নাই । ইজনৰ পিছত সিজন ডাক্টৰক দেখাইছে, ঔষধ-চিকিৎসা সকলো চেষ্টা কৰি আছে । নিজে বিশেষ নাভৱিলেও ঘৰৰ মানুহৰ মুখত বু-বা কথা ওলাই থাকে সিহঁতক লৈ । মানসিক ভাৱে অলপ ভাগি পৰিছে কৰৱী । সুখেৰে চলি আছিল সিহঁতৰ সংসাৰ খন, কিন্তু কৰবাত যেন অলপ খেলিমেলি লাগিল । আনহাতে ময়ুৰী আৰু ৰাজেশৰ প্ৰথম আৰু দ্বিতীয় সন্তানৰ মাজত বয়সৰ পাৰ্থক্য মাত্ৰ দেৰ বছৰ । সিহঁতৰ পৰিকল্পনা নাছিল কিন্তু অলপ অসাৱধানতাৰ বাবে সিহতে দ্বিতীয় সন্তান গৰ্ভধাৰণ কৰিলে । ময়ূৰীৰো চাকৰি, ৰাজেশো ঘৰত নাথাকে ব্যৱসায়ীৰ বাবে । সকলো মিলি কিবা যেন অলপ শেষ নোহোৱা ভাগৰ ।

            বলোৰাম খুৰাক আমি সৰুৰ পৰাই দেখিছোঁ । আমাৰ কাষৰ গাঁৱখনতে ঘৰ । দিন হাজিৰা কৰি চলে সৰু পৰিয়ালটো । বিশ্বাসী মানুহ, কেতিয়াবা কাৰোবাৰ ৰাতি ঘৰ ৰখিবলগীয়া হলেও বলোৰাম খুৰাৰ হাতত ঘৰৰ চাবি-কাঠি দি থৈ যায় । সকলোৰে চিনাকী বলোৰাম খুৰাৰ ঘৰত হঠাৎ এদিন কিবা হেনো কোৰ্টৰ ন’টিছ আহিল । খুৰাৰ ঘৈণীয়েক হেনো সন্দেহযুক্ত বিদেশী মানে ‘ডি’ ভোটাৰ । জাননীখন পাই এতিয়া উকিল-কোৰ্ট দৌৰি আছে । ধাৰ-ঋণ বাঢ়ি গৈছে । বলোৰাম খুৰাৰ ঘৈণীয়েক ভাৰতীয় নে বিদেশী নাজানো, কিন্তু তেওঁৰ বাবে এইটো এটা বৃহৎ সমস্যা । তেওঁৰ মতে খুৰী সম্পূৰ্ণ ভাৰতীয় নগৰিক । খুৰাই এতিয়া কি কৰিব কি নকৰিব ভাৱি হাবাথুৰি খাইছে ।